‘Na het overlijden van Mien Ruys hield het experimenteren niet op’
Vrijwel iedere Dedemsvaarter kent de ingang van de Tuinen Mien Ruys aan de Moerheimstraat. Dagelijks wapperen de vlaggen er uitnodigend, maar toch weet lang niet iedereen wat een geweldig kleurrijk paradijs achter deze ingang schuilgaat. Op een ochtend in juli nemen we er een kijkje en vertelt coördinator Monique Bruins Slot vol passie over ‘haar’ tuinen.
In de stromende regen komt Monique vanuit de tuinen aangelopen. Gehuld in een opvallende knalgele regenjas, zet ze nog snel even de kruiwagen weg, waarna ze me hartelijk begroet; ‘Goedemorgen, wat leuk dat je er bent, kom verder’. In haar kantoor vertelt Monique meer over Mien Ruys, één van de bekendste tuinarchitecten uit de 20ste eeuw, en over de tuinen. ‘In 1904 werd Mien hier aan de Moerheimstraat geboren. Haar vader Bonne Ruys had een heel bekende vaste plantenkwekerij op de plek waar nu de woonwijk Rozenheim ligt. Ook Mien had belangstelling voor planten, maar zij was vooral geïnteresseerd in wat je met die planten kon doen.
Haar eerste tuin ontstond in 1924 in de boomgaard van het ouderlijk huis
Om hierin ervaring op te doen mocht ze in de tuin van haar ouders experimenteren. Ze ging aan de slag met planten die ze mooi vond en maakte haar eerste ontwerp met de herkenbare rechte, geometrische vormen. De strakke, harde lijnen verzachtte ze door uitbundige planten te gebruiken. Die eerste tuin, de verwilderingstuin uit 1924, is inmiddels een rijksmonument en is hier nog steeds te zien’, legt Monique enthousiast uit.
Vooruitstrevende confectieborders
Door de buitenlandse contacten die Miens vader had, ging ze onder andere naar Berlijn en naar Engeland, waar ze kennis maakte met kunst en musea, en waar ze in contact kwam met de bekende Britse tuinontwerpster Gertrud Jekyll. Hierdoor geïnspireerd ontwierp ze in 1927 haar eerste bordertuin. In de jaren 30 studeerde ze bouwkunde en kwam ze in contact met bekende Nederlandse architecten als Merkelbach en Rietveld, met wie ze ging samenwerken. Best bijzonder voor een vrouw in die tijd toch? ‘Ja inderdaad’, reageert Monique direct. ‘Het was in die tijd niet gebruikelijk dat een vrouw alleen naar het buitenland ging of dat ze ging studeren. Maar haar ouders stimuleerden alle kinderen, en dus ook de dochters, om te studeren.’ Na de tweede wereldoorlog, de tijd van wederopbouw, werkte Mien Ruys veel voor woningbouwverenigingen en maakte ze veel gemeenschappelijke tuinen. ‘Later ontwierp ze ook tuinen voor particulieren en begin jaren 60 bedacht ze de confectieborders. Dat was écht heel vooruitstrevend’ vertelt Monique enthousiast, terwijl ze in de boekenkast duikt op zoek naar een voorbeeld. ‘Dit waren een soort standaardborders, samengesteld op kleur of op ligging. De beplantingsplannen kon je destijds kopen bij V&D. Er zat een boekje bij met uitleg over hoe je de border moest aanleggen en de planten waren natuurlijk bij de kwekerij van haar vader te koop.’
Levend museum
‘De Tuinen Mien Ruys is een soort levend museum met maar liefst 30 tuinen, die een mooi beeld geven van bijna een eeuw tuinarchitectuur in Nederland. Na het overlijden van Mien Ruys is het experimenteren niet opgehouden. Zo onderzoeken we nu bijvoorbeeld de mogelijkheden voor daktuinen en experimenteren we met onderhoudsvriendelijke perken. Deze hoeven aan het eind van de zomer alleen maar gemaaid te worden, waarna de bloemen in het voorjaar als vanzelf weer tevoorschijn komen. De bodem bestaat uit brokken lavasteen, die water doorlaten en verdamping tegenhouden’, legt Monique uit. Voor tuinliefhebbers zijn de tuinen een walhalla. Zowel ervaren tuinierders als beginnelingen kunnen er naar hartenlust inspiratie opdoen, advies krijgen en er ook hun planten kopen.
De tuinen zijn een kleurrijk paradijs, waar je even kunt ontsnappen aan de hectiek
Maar je hoeft geen groene vingers te hebben om te kunnen genieten van alle kleuren, vormen en combinaties in de tuinen. Het is een heerlijke plek om eindeloos te dwalen langs kleurrijke borders en wuivende grassoorten. Sta eens even stil op een vlonder in de moerastuin en verbaas je over de eindeloze tinten groen, terwijl de kikkers je kwakend begroeten. Geniet van de heerlijk geuren van de kruidentuin en zoek tussendoor een fijn plekje in de zon of de schaduw. Het enige wat je hoort is het geritsel van bladeren en het fluitconcert van de vogels. De tuinen zijn een kleurrijk paradijs waar je even kunt ontsnappen aan de hectiek van het dagelijkse leven.
Ook leuk voor kinderen
Om je bezoek compleet te maken kun je in het lichte theehuis of op het terras genieten van verschillende lokale lekkernijen. Kies voor bijvoorbeeld een proeverijtje van broodjes gebakken in de takkenbosoven van bakker Aard Oegema. ‘De takkenbosoven staat in de boerenschuur en voor het verwarmen van de oven wordt onder andere het snoei- en houtafval uit de Tuinen gebruikt. In principe wordt er tijdens het seizoen elke donderdagmorgen brood en koek in gebakken en natuurlijk kun je er een kijkje nemen. Van de lekkere geur van versgebakken brood krijg je vanzelf trek’, lacht Monique. Je verwacht het misschien niet, maar ook voor kinderen is er in de Tuinen van alles te beleven. ‘Speciaal voor hen hebben we twee verschillende puzzeltochten. Voor kinderen die nog niet kunnen lezen is er een speurtocht met plaatjes van dingen die ze in de tuinen kunnen opzoeken. Daarna kunnen ze de plaatjes inkleuren en er een kijkdoos van maken. En voor kinderen die al wel kunnen lezen is er een puzzeltocht met vragen, waarbij ze aan het einde een klein cadeautje krijgen. En verder kunnen ze lekker spelen in het speelbos, met een speelhuisje en waterpomp.’ Kortom; de Tuinen Mien Ruys is een heerlijke plek om inspiratie en kennis op te doen, om te spelen of om gewoon eindeloos te genieten.
Kijk voor meer informatie over de Tuinen Mien Ruys op hun Facebookpagina of website.
